رونمایی از کتیبه سنگی هرات در موزه ایرانی

کتیبه به خط ثلث و محقق میرک نقاش به سال 897 هجری قمری از جنس شیست خاکستری است. ابعاد کتیبه سنگی 9.5×95×270 سانتیمتر اعلام شده است.

در متن کتیبه آمد: «شرف اتمام یافت. این منزل مبارک به توفیق خدای تعالی و تبارک تعالی در ایام سلطنت و خلافت حضرت سلطان زمان و خاقان دوران، حامی بلاد اهل ایمان ابوالغازی [ح ...] و احسانه به سعی جمیل صاحب اعظم مرضی الاخلاق و الشیم افتخار الحجاج و المعمرین زائر مرقد متبرکه حضرت رسول امین و ائمه معصومین صلوه الله علیهم اجمعین [...] سنه سبع و تسعین و ثمان مائه.»

از بقایای موجود در سطر اول حرف ح به نظر می رسد که منظور «سلطان حسین میرزا بایقرا» است که خراسان جز سیطره حکومت وی بوده است. همچنین از کتیبه چنین بر می آید عنوان صاحب اعظم به موقعیت صاحب دیوان اشاره دارد. صاحب دیوان در مشاغل حکومتی جایگاه بالایی داشت، بویژه در هنگام دریافت مالیات دفتر صاحب دیوان محلی برای ثروت اندوزی محسوب میشده و چه بسا مقامات دولتی در پی کسب چنین مقامی با هم رقابت می کردند.

هدف از ساخت بنا در آن دوره این بود که بسیاری از کارگزاران و صاحب دیوان ها برای حفظ اموال و ثروت و فرار از مالیات و افزایش قدرت و شهرت مبادرت به ساخت خوابگاه هایی برای درویشان، صوفیان و کمک به امور خیریه می کردند که این مطلب را غیاث الدین خواندمیر، تاریخ نگار در نامه ای به صوفیان نوربخش تائید کرده است. محل نصب این نوع سنگ نوشته ها در دوره تیموری بالای طاق نمای ورودی عمارت بود. کتیبه سنگی اکنون در کتابخانه و موزه ملی ملک نگهداری می شود.