انتشار : 1400/08/24
آیا می‌دانستید در سراسر جهان به طور پراکنده موزه‌هایی وجود دارند که قدمت آثار آن نه به سده و هزاره، بلکه به میلیون‌ها و میلیاردها سال قبل‌تر بازمی‌گردد؟ موزه‌های کهن سالی که در ویترین‌هایشان تاریخ سرگذشت زمین را همانند میراثی با ارزش در اختیار جهانیان گذاشته‌اند. روی صحبت ما درباره ژئوپارک است. مناطقی که هم برای گردشگران، هم برای زمین‌شناسان و هم برای افراد بومی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. در ادامه این مطلب همراه لست سکند باشید تا به طور دقیق‌تر بگوییم ژئوپارک چیست با اهمیت و ویژگی های ژئوپارک آشنایی پیدا کنیم.
ژئوپارک را می‌توان معادل «پارک زمین شناسی» دانست و در تعریف، آن‌ها را مناطقی نامید که دارای پدیده‌های زمین شناسی منحصر به فردی هستند که بخشی از سرگذشت کره زمین را می‌توان در آن‌ها مشاهده کرد. البته مفهوم ژئوپارک فراتر از یک جاذبه یا یک منطقه زمین شناسی مهم است. چرا که علاوه بر داشتن اهمیت زمین شناختی، فرهنگی، باستانی و بوم شناسی، ژئوپارک ها میراثی هستند که از فعالیت‌های بلند مدت طبیعی و انسانی باقی مانده‌اند و باید به صورت پایدار مراقبت و مدیریت شوند.
طبق تعاریف یونسکو هر ژئوپارک دارای 5 ویژگی است که شامل موارد زیر می‌شود:
تا اینجای کار احتمالا متوجه شدهاید که چرا ژئوپارک مفهوم کلی‌تری نسبت به یک جاذبه گردشگری را دربرمی‌گیرد. در واقع ژئوپارک ها را با میراث جهانی یونسکو هم نمی‌توان مقایسه کرد. در مطلب دیگری از لست سکند توضیح داده‌ایم که امروزه بیش از 250 جاذبه طبیعی به ثبت جهانی یونسکو رسیده‌اند و فهرست میراث ایران در یونسکو چیست.
همانطور که احتمالا متوجه شدهاید ژئوپارک ها جاذبه‌هایی نیستند که به راحتی در هر جایی از جهان پیدا شوند یا به راحتی تحت این عنوان ثبت شوند. با استناد به یونسکو، تنها 169 ژئوپارک در جهان وجود دارد که در 44 کشور مختلف پخش شده‌اند. با این وجود ایران هم یکی از کشورهایی محسوب می‌شود که افتخار میزبانی این میراث زمینی را در خاکش دارد. بنابراین تنوع طبیعی مثال زدنی ایران تنها در جنگل‌های انبوه، کویرهای بی‌انتها، دریاچه‌های ژرف و کوه‌های وسیعش خلاصه نمی‌شود؛ چرا که در جزیره قشم می‌توانیم شاهد اولین ژئوپارک غرب آسیا و خاورمیانه باشیم.
در حال حاضر ژئوپارک قشم تنها ژئوپارک شناخته شده ایران در یونسکو است، اما مناطق زیاد دیگری در ایران وجود دارند که پتانسیل قرار گرفتن در فهرست ژئوپارک‌های یونسکو و دریافت کارت سبز را دارند و مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
دره راگه واقع در شهرستان رفسنجان میزبان یکی دیگر از میراث زمین شناسی در ایران است که بیش از 20 کیلومتر وسعت و 80 متر عمق دارد. دره راگه همانند صحنه‌های باور نکردنی که در مستندها مشاهده می‌کنیم زیبا و غیر قابل توصیف است. یکی از علل منحصر به فرد بودن دره راگه، رودهای خروشانی است که در دراز مدت شکل و شمایل خاصی به صخره‌ها بخشیده‌اند. در حال حاضر دره راگه را نمی‌توان یک ژئوپارک دانست اما با ایجاد زیرساخت‌های لازم، پتانسیل لازم در آن وجود دارد. پیشنهاد می‌کنیم جهت آشنایی بیشر با ژئوپارک راگه مطلب دره راگه رفسنجان را نیز مطالعه کنید.
